โรคขาดสารอาหารโปรตีนเป็นโรคขาดสารอาหารชนิดหนึ่ง ที่เกิดจากร่างกายได้โปรตีนไม่พอ เป็นโรคที่พบบ่อยในเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี เพราะเป็นวัยที่ร่างกายเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ต้องการสารอาหารต่าง ๆ ต่อร่างกาย ถ้าเด็กได้อาหารซึ่งให้โปรตีนและพลังงานไม่พอ ไม่ว่าในด้านคุณภาพหรือปริมาณ ก็สามารถทำให้เป็นโรคขาดโปรตีนได้ ลักษณะอาการของโรคนี้ที่เห็นแตกต่างกันอย่างชัดเจน 2 รูป แบบคือ ควาชิออร์กอร์ (Kwashiorkor) และ มาราสมัส (Merasmus) ก่อนอื่นขออธิบายให้ได้เข้าใจกันอย่างง่าย ๆ ก่อนว่าทั้ง 2 รูปแบบมีลักษณะที่มีผลต่อเด็กอย่างไร
ควาชิออร์กอร์ (Kwashiorkor)
เป็นโรคขาดโปรตีนอย่างมาก อาการที่แสดงต่าง ๆ เช่น เด็กมีอาการบวม เห็นได้ชัดที่ขา 2 ข้าง เส้นผมเปราะและหลุดร่วงง่าย ผิวหนังบางลอกหลุดง่าย ตับโต เด็กมีอาการซึมเศร้า
มาราสมัส (Merasmus)
สังเกตอาการของเด็กจะมีลักษณะ แขนขาลีบเล็ก เพราะทั้งไขมันและกล้ามเนื้อถูกเผาผลาญมาใช้เป็นพลังงานเพื่อการอยู่รอด ผิวหนังหุ้มกระดูก เหี่ยวย่น ไม่มีอาการบวม และตับไม่โต
ทั้งนี้โรคขาดสารอาหารโปรตีนใช่ว่าจะพบในเด็กได้อย่างเดียว สามารถพบได้ในวัยผู้ใหญ่เช่นกัน เพราะปัจจุบันนี้คนส่วนใหญ่รับประทานอาหารแบบไม่ถูกหลักโภชนาการ ง่าย ๆ คือรับประทานไม่ครบ 5 หมู่ ส่งผลให้นานวันเข้า ร่างกายเริ่มสะสมสารอาหารที่ไม่จำเป็นและขาดสารอาหารที่ร่างกายต้องการ
หากร่างกายของเราไม่ได้รับโปรตีนที่จำเป็นก็จะเริ่มใช้โปรตีนที่เก็บไว้ในกล้ามเนื้อมาใช้แทน ซึ่งจะนำไปสู่ปัญหาสุขภาพมากมาย บางคนเลือกที่จะละเลยปัญหาเหล่านี้ ซึ่งในความเป็นจริงนั้นอันตรายอย่างมากต่อสุขภาพ ทีนี้ลองมาสังเกตอาการของเรากันว่ามีลักษณะตามนี้หรือไม่ ถ้ามีจะได้รีบรักษาอาการได้ทัน ร่างกายจะได้มีสุขภาพแข็งแรง
ผิวหนังมีปัญหาเพราะขาดโปรตีน
เช่น คันตามผิวหนัง เนื่องจากผิวหนังแห้ง ลอกเป็นขุยโดยที่ไม่ใช่ช่วงหน้าหนาว ซึ่งอาการบ่งชี้นี้อาจเป็นลักษณะของการ ขาดวิตามิน A ผักและผลไม้ ที่มีสีส้ม สีเขียวเข้มและสีเหลือง ช่วยในเรื่องของการบำรุงผิวให้ชุ่มชื่น โดยที่ไม่แนะนำให้รับประทานวิตามิน A เสริมในรูปแบบของเม็ด เพราะการได้รับโดยตรงเช่นนี้มากเกินไปจะเป็นอันตรายได้
ท้องผูกเพราะขาดโปรตีน
ควรรับประทานอาหารที่เน้นมีกากใย ไฟเบอร์ เช่น ผัก ผลไม้ต่าง ๆ
ผมหลุดร่วง เปราะง่าย เพราะขาดโปรตีน
วิธีแก้คือต้องรับประทานเนื้อสัตว์ที่มีโปรตีนสูง สำหรับคนที่ทานมังสวิรัติก็ให้เน้นเป็นพืชผัก ข้าว และถั่ว ในอัตราส่วนที่เหมาะสม เพื่อที่จะได้โปรตีนทดแทนโปรตีนจากเนื้อสัตว์ที่ขาดไป
อ่อนแอและการสูญเสียน้ำหนักที่มากเกินเพราะขาดโปรตีน
จริงอยู่ว่าน้ำหนักลด แต่เมื่อได้รับสารอาหารโปรตีนที่ไม่เพียงพอ ก็ส่งผลเสียให้ร่างกายต้องไปดึงพลังงานจากกระดูก ทำให้กระดูกพรุน กล้ามเนื้อลีบลง
ที่กล่าวมานั้น เป็นเพียงผลเสียส่วนหนึ่งที่เมื่อร่างกายขาดสารอาหารโปรตีน ดังนั้นวิธีที่ง่ายที่สุดในการรักษาหรือป้องกันโรคขาดโปรตีนคือ เลือกรับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูงแต่คาร์โบไฮเดรตต่ำ เช่น เนื้อวัวและเนื้อหมูอบแห้งสไตล์อเมริกัน Highlands Jerky หรืออาหารประเภท ถั่ว ไข่ ฯลฯ ที่สามารถหาได้ง่ายในแต่ละวัน ส่วนคนที่รับประทานมังสวิรัติให้เลือกรับประทานอาหารที่มีโปรตีนจากพืชที่ใช้ในการตอบสนองความต้องการโปรตีนของร่างกายทดแทนได้
